مدح و ستایش در شعر فارسی از آغاز تا پایان قرن پنجم هجری (سبک خراسانی)

thesis
abstract

چکیده مدح و ستایش از قدیمی ترین اغراض شعر فارسی است؛ این گونه ادبیات غنایی در مسیر تکامل خود تا امروز، تأثیری پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است؛ مدح، شعری است که در آن گوینده به توصیف، تحسین و تمجید از کسی بپردازد. موضوع این رساله اشعار مدحی سخنوران اواسط قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری است که بدان سبک خراسانی اطلاق می شود و ایّام حکومت طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل بویه، آل زیار، غزنویان و اوایل حکومت سلجوقیان را در بر می گیرد. از میان دوره های مدیحه سرایی، محدوده زمانی مذکور در شعر فارسی به حیث گرایش چشمگیر شاعران به مضمون مدح و ستایش قابل ملاحظه است. در این پژوهش ابتدا شرایط، اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی این دوره مورد بررسی قرار گرفت و ازآن جا که ضرورت داشت از منظر طبقه بندی تحلیلی و بررسی محقَقانه و جامع به موضوع مدح و ستایش نگریسته شود، تمامی مدایح شاعران از ظهور رسمی شعر فارسی تا پایان قرن پنجم هجری براساس تقسیم بندیی که در ذیل می آید؛ بررسی، تحلیل و دسته بندی شده است؛ بدین ترتیب مدایح شاعران سبک خراسانی به سه دسته کلی تقسیم می شوند که بر اساس بسامد عبارتند از مدایح غیرمذهبی، خودستایی و مدایح مذهبی که در ذیل هر یک، اشعار براساس بسامد و به ترتیب تاریخی سال فوت شاعران می آید. از میان مدایح غیر مذهبی بیشترین مضمون مدحی، جود و بخشش و در خودستایی ها، سخنوری است و در مدایح مذهبی؛ بیشترین ستایش به خلیفه فاطمی المستنصربالله اختصاص دارد؛ لیکن درکل می توان مسعود سعد سلمان را به لحاظ دارا بودن بالاترین بسامد اشعار مدحی، نماینده و پرچمدار مدح و ستایش در سبک خراسانی دانست. درباره قالب های شعری رایج در این دوره که مدایح در آن ها آمده، باید به ترتیب از قصیده، قطعه، مثنوی، رباعی، مسمَط، ترجیع بند، ترکیب بند، نامعلوم، غزل و مستزاد نام برد. واژگان کلیدی: شعر، ادبیات غنایی، مدح و ستایش، سبک خراسانی، قصیده

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

مقتل نگاری شیعیان (از آغاز تا پایان قرن پنجم هجری)

تأکید قرآن بر توجه به تاریخ و عبرت آموزی از آن سبب توجه مسلمانان به علم تاریخ و تاریخ نگاری گردید. تاریخ نگاری اسلامی در آغازین مرحله خود با سیره نگاری رونق گرفت. شیعیان نیز با وجود همه موانع، سعی خود را به کار بسته و علاوه بر نگارش سیره، در دیگر گونه های تاریخ نگاری از جمله مقتل­نگاری نیز تلاش کردند و آثار با ارزشی را به وجود آوردند. کتاب های مقتل­نگاری شیعیان، بیشتر بیان شرح حال شهادت امامان ...

full text

ردیابی مضامین لُغَز شمعِ منوچهری در شعر عرب و شعر فارسی (از آغاز تا پایان قرن هفتم هجری)

قصیدة لُغَز شمعِ منوچهری دامغانی در بین ادب‌دوستان و محققّان ادب فارسی بسیار معروف است. آشنایی منوچهری با ادبیات عرب باعث شده است تا وی مانند دیگر اشعار خود، در سرودن این قصیده، از مضامینی بهره بگیرد که شعرای عرب در توصیف شمع به کار برده‌اند و بدین صورت  واسطة انتقال مضامین شعری لغز شمع از ادبیات عرب به ادبیات فارسی باشد. در این مقاله، با توجه به شباهت‌هایی که در لغز شمع منوچهری و شاعران عرب‌زبان پ...

full text

بهداشت در ایران از آغاز تا پایان قرن سوم هجری

برای پی بردن به سیر پیشرفت بهداشت در ایران ذیلا بمطالعه چگونگی این رشته از علوم د رچهار دوره مشخص می پردازیم الف- بهداشت از دوران آریائیها تا هخامنشیان ب- بهداشت در دوران ساسانیان ج- بهداشت درقرون اولیه هجری

full text

شکوائیه در شعر فارسی از آغاز تا قرن پنجم (سبک خراسانی)

شکوائیه یکی از انواع ادبیات غنایی است که شاعر یا نویسنده در آن به بیان ناملایمات زندگی می پردازد و از روزگار، بخت و اقبال، پیری و ناتوانی، معشوق، نابسامانی های اجتماعی و سیاسی و ... شکایت می کند. شکوائیه ها انواع مختلفی دارند و به پنج دسته شخصی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی و عرفانی تقسیم می شوند. هدف در این رساله، بررسی انواع شکوائیه در شعر سبک خراسانی است. برای این منظور، پس از مطالعه درباره شکوائ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023